Duizendpoten

duizendpoot bouw
miljoenpoot bouw

Duizendpoten hebben in tegenstelling tot insecten geen driedelig lichaam. Ze hebben alleen maar een kop en een romp. De romp is samengesteld uit een groot aantal gelijke segmenten. Evenals bij insecten wordt de langgerekte romp beschermd door een chitinepantser.

Op de kop bevinden zich een paar voelsprieten en puntogen waarmee ze kunnen zien. Ze hebben geen facetogen zoals bijvoorbeeld insecten. Verder bevinden zich op de kop, afhankelijk van de soort, twee of drie paar kaken. Duizendpoten houden van donkere en vochtige plaatsen. Ze ademen via een tracheeënstelsel.

Duizendpoten en miljoenpoten

Men onderscheidt duizendpoten (chilopoda, één paar poten per segment) en miljoenpoten (diplopoda = twee paar poten per segment).

Chilopoda hebben per rompsegment steeds maar één paar poten. Tot de duizendpoten behoort ook de lithobiomorpha, hij heeft een glanzend bruinlichaam en hij jaagt vooral ’s nachts.

Overdag zit de lithobiomorpha onder stenen. Wanneer hij op jacht gaat, kan hij zijn slachtoffers, bijvoorbeeld spinnen, insecten of wormen, met zijn machtige bijttangen pakken. Deze bijttangen zijn ontstaan uit het eerste paar ledematen en eindigen in een spitse klauw. In deze klauw bevindt zich een gifklier die het slachtoffer onmiddellijk doodt. Bij gevaar lopen duizendpoten snel weg en verstoppen ze zich bijvoorbeeld onder gebladerte.

De lithobiomorpha zoals wij die kennen wordt slechts ongeveer 3 cm lang. In warmere landen leeft de reuzenduizendpoot die meer dan 20 cm lang wordt. Deze kan zelfs voor de mens gevaarlijk worden.

Bijzonder exemplaar

Tot de diplopoda behoort ook een bijzondere miljoenpoot, die ook bij ons voorkomt. Hij heeft een donkerbruine, glanzende kleur. In tegenstelling tot de duizendpoot hebben ze geen afgeplat maar een cilindervormig lichaam.

Hij heeft geen gifklauw. In plaats hiervan bevinden zich in alle segmenten zogenaamde afweerklieren. Deze kunnen bij gevaar een bijtende vloeistof afscheiden. Het dier loopt in gevaarlijke situaties niet weg, hij rolt zich dan op als een horlogeveer. Daarbij verdwijnen alle poten onder zijn beschermende chitinepantser.

Het voedsel van deze miljoenpoot bestaat uit afgestorven plantendelen en dieren.