Ongewervelde dieren
Menu
Leefgebieden
Menu
Nieuwste blog
Menu
De jan-van-gent is een grote zeevogel met een opvallende zwart-witte verenkleed en een kenmerkende blauwe oogring. De kop is wit, en de vleugels zijn zwart aan de uiteinden. Tijdens het broedseizoen krijgen volwassen vogels een goudgele tint op het hoofd. Ze hebben een gestroomlijnd lichaam en lange, puntige vleugels, ideaal voor lange vluchten over zee.
Deze vogels broeden op steile klifranden en rotsachtige eilanden in kolonies die soms duizenden vogels tellen. Buiten het broedseizoen zijn ze meestal te vinden op open zee, waar ze ver van land kunnen zwerven op zoek naar voedsel.
Jan-van-genten zijn te vinden in de Noord-Atlantische Oceaan, van de Europese tot de Noord-Amerikaanse kust. Ze broeden langs kusten van landen als Canada, IJsland, Noorwegen en Groot-Brittannië, en overwinteren op zee.
De jan-van-gent bereikt een lengte van ongeveer 85 tot 100 cm, met een spanwijdte van 170 tot 180 cm en een gewicht tussen de 2,3 en 3,6 kg. Ze kunnen in het wild tot ongeveer 20 jaar leven.
De vogels keren elk jaar terug naar dezelfde broedplaatsen en hebben meestal een vaste partner. Het vrouwtje legt één ei per jaar, dat beide ouders afwisselend uitbroeden. De jongen zijn nestblijvers en worden gevoed door beide ouders.
Jan-van-genten zijn sociale vogels die het grootste deel van hun leven in grote kolonies doorbrengen. Ze zijn uitstekende vliegers en kunnen lange afstanden afleggen tijdens hun migraties tussen broed- en voedergebieden.
Deze zeevogels voeden zich voornamelijk met vis en inktvis, die ze vangen door van grote hoogte het water in te duiken. Hun jachttechniek is spectaculair: ze storten zich van wel 30 meter hoogte loodrecht naar beneden, met gesloten vleugels, om met hoge snelheid hun prooi te grijpen.
Klasse: Aves (vogels)
Orde: Suliformes
Familie: Sulidae (genten)
Geslacht en soort: Morus bassanus (Jan-van-gent)
De jan-van-gent is niet alleen een meester van de lucht door zijn spectaculaire duiktechnieken maar ook door zijn vermogen om over lange afstanden te navigeren. Deze vogels gebruiken luchtstromen boven de oceaan om energie-efficiënt te reizen, wat essentieel is gezien de soms honderden kilometers die ze moeten afleggen tussen voedingsgebieden en broedplaatsen. Hun aangepaste lichaamsbouw en grote vleugels stellen hen in staat om zowel krachtige als gracieuze vluchten uit te voeren.
Jan-van-genten keren jaarlijks terug naar dezelfde broedkolonies, vaak op dezelfde plekken waar ze zelf zijn geboren. Deze locatiekeuze is cruciaal omdat de steile en afgelegen kliffen bescherming bieden tegen roofdieren. Het sociale aspect van hun broedgedrag zorgt voor een hechte gemeenschap waarin jongen groeien en leren van hun ouders en andere volwassenen. Het broedproces is een toonbeeld van hun toewijding en zorg, waarbij beide ouders intensief betrokken zijn bij het uitbroeden van het ei en het voeren van de jongen tot ze zelfstandig kunnen overleven.
De jan-van-gent staat voor verschillende uitdagingen die hun populaties bedreigen. Milieuvervuiling, met name door olie en plastic, vormt een ernstig risico voor deze vogels, die vaak afval aanzien voor voedsel of verstrikt raken in afvalmaterialen. Daarnaast leidt de commerciële visvangst soms tot voedseltekorten of fatale ontmoetingen met visgerei. De impact van klimaatverandering, die het mariene ecosysteem verstoort, kan ook de beschikbaarheid van essentiële voedingsbronnen beïnvloeden en de fysieke omstandigheden van broedplaatsen veranderen.
Als efficiënte roofdieren van vis en inktvis spelen jan-van-genten een belangrijke rol in het mariene voedselweb. Hun activiteiten helpen de populaties van potentieel schadelijke vissoorten in toom te houden, wat bijdraagt aan een gezond evenwicht in het ecosysteem. Bovendien zijn hun broedplaatsen belangrijke indicatoren voor de gezondheid van mariene habitats, waarbij veranderingen in hun gedrag of populatiedynamiek vaak vroegtijdige waarschuwingssignalen zijn voor ecologische verstoringen.
Ongewervelde dieren
Leefgebieden
Beesies.nl – 2022